مقایسه روش های مختلف کاردرمانی کودکان مبتلا به مشکلات حسی
در این مقاله ما قصد داریم تا به مقایسه درمان حسی حرکتی ساختار یافته و فعالیت کودک محور در معالجه کودکان پیش دبستانی مبتلا به مشکلات حسی حرکتی بپردازیم.
برای برطرف کردن نیازهای کودکان با مشکلات حسی حرکتی از روشهای درمانی متفاوتی استفاده می شود.
رویکردهایی که اغلب در روش های کاردرمانی این کودکان مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از :
(الف) استراتژی های حرکتی ادراکی مانند مواردی هستند که توسط رادلر و کفرت (1960) ارائه شدند و بر روی تمرینات خاص کاملاً ادراکی و حرکتی تمرکز دارند.
(ب) درمان ادغام حسی بر این فرض استوار است که توانایی پردازش و سازماندهی ورودی های حسی برای ایجاد سطح بالاتر ی ازعملکرد ضروری است) برنامه ریزی حرکتی ، هماهنگی دو جانبه).
(ج) درمان عصبی و توسعه عصبی بر مؤلفه های وضعیت بدنی و تحرک تأکید دارد و بر پایه عملکرد کاربردی و کنترل حرکتی استوار است.
در عمل، متخصصین درمانی و مربیان کاردرمانی غالباً چندین روش را برای رفع نیازهای خاص باهم ترکیب می کنند. چند مطالعه فواید نسبی درمان ادغام حسی ، درمان حرکتی ادراکی و درمان عصبی را بررسی کرده اند. مزایا ی استفاده از درمان ادغام حسی برای ارتقای خواندن ، پیشرفت گفتار و رشد حرکتی مورد ارزیابی قرار گرفته است.
استراتژی های درمانی چند حسی (به عنوان مثال) شامل فعالیت هایی است که باعث افزایش آگاهی از دو یا چند حواس و کاهش رفتارهای خود تحریک کننده کودکان عقب مانده و اوتیستیک میشوند .فواید برنامه های ادراکی-حرکتی نیز در مطالعات مختلفی ارائه شده اند.
در یک مطالعه درمان مبتنی بر ادغام حسی و تمرین ادراکی حرکتی بر روی کودکان مدرسه ای مبتلا به ناتوانی در یادگیری اعمال گردید و نتایج با یکدیگر مقایسه شدند.
نتایج مطالعه نشان داد که آموزش حرکات درشت برای گروه تحت درمان دارای مزایای بیشتری بود هرچند گروه دریافت کننده تمرینات ادراکی حرکتی نیز پیشرفتهایی داشتند. اگرچه تحقیقات انجام شده در مورد تأثیرات افتراقی درمان حرکتی ادراکی ، ادغام حسی و آموزش توسعه حسی بسیار مهم هستند ، بین تفکر تئوریک فعلی در مورد عملکرد حسی و تحقیق در مورد آن فاصله زیادی وجود دارد. مفهوم فعلی عملکرد حسی حرکتی بیان میکند که کودک اطلاعات حسی را برای انجام اقدامات حرکتی سازماندهی شده از محیط دریافت میکند.
الگوی کارهای انسانی که توسط کیلهوفنر و بورک مفهوم سازی شده بیشتر بر این تصور استوار است که رفتار ارادی با شکل گیری آگاهانه اقدامات عمدی سازمان یافته ، گسترش می یابد. این اقدامات ممکن است شامل حرکت بدن در فضا و زمان ، مدیریت فرایندهای مختلف انطباقی مورد نیاز برای سازماندهی وظایف و برقراری ارتباط با اهداف و هماهنگ نمودن رفتارهای اجتماعی باشد.
تعامل عوامل محیطی انسانی و غیر انسانی و تاثیر آنها بر کودک
در این نظریه چنین بیان شده که اقدامات از طریق سکانس های توسعه یافته و هدفمندی صورت میگیرند که کودک را ملزم به سازگاری با زمان و مکان و محیط می کنند. آنچه اهمیت دارد تعامل عوامل محیطی انسانی و غیر انسانی و تاثیر انها بر کودک است ، بنابراین نه تنها مداخله باید بتواند کودک را هدایت کند بلکه باید بتواند به سازگاری های محیطی نیز منجر شود و عملکرد کودک را تقویت کند و در یافتن فعالیت هایی که بیشترین معنی را برای کودک دارند موثر باشد (مثلاً بازی) .
با نظارت بر انتخاب بازی های کودکانه ، نحوه بازی کردن کودک و اینکه کودک چه مدت به بازی میپردازد ، والدین و متخصصان کاردرمانی می توانند راهکارهای مداخله ای را طراحی کنند که به رفع نقص یا تقویت عملکرد کودک کمک میکند. چنین راهکارهایی برای کودک دلگرم کننده هستند و باعث کسب پاداشهای مثبت انسانی، انگیزه گرفتن و ایجاد احساس رضایت از خود میشوند.
تحقیقات قبلی در مورد مداخلات درمانی و تأثیر آنها بر روی کودکان دارای مشکلات حسی حرکتی ، بیشتر روی کارهایی که برای کودک انجام می شوند (مثلاً تحریک حسی ، آموزش ادراکی) متمرکز شده اند تا مؤثرترین راههای درگیر کردن کودکان در فرایند درمانی.